ประวัติ
โรงเรียนในเครืออัครสังฆมณฑลท่าแร่ -หนองแสง เกี่ยวเนื่องกับการเข้ามาของคริสต์ศาสนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยการนำของบาทหลวงยอห์น บัปติสต์ โปรดม และบาทหลวงซาเวียร์ เกโก พระสงฆ์คณะมิสซังต่างประเทศแห่งกรุงปารีส (M.E.P.) ซึ่งเริ่มงานเผยแผ่ศาสนาเป็นครั้งแรกที่นครพนม ในเดือนกันยายน ค.ศ.1883 (พ.ศ.2426) ก่อนจะอพยพกลุ่มคริสตชนไปตั้งหลักปักฐานที่ท่าแร่ในเดือนพฤศจิกายนปีเดียวกัน
บรรดาธรรมฑูตเหล่านี้ได้ให้ความสำคัญกับการศึกษาอบรมเด็กและเยาวชน ตั้งแต่แรกตั้งหมู่บ้านโดยจัดให้เด็กชายเรียนเขียนอ่านภาษาไทยด้วยตัวอักษรไทย ส่วนนักเรียนหญิงเรียนด้วยอักษรโรมัน (ภาษาวัด) ค.ศ. 1896 (พ.ศ. 2439) บาทหลวงยอแซฟกอมบูริเออ เจ้าอาวาสองค์แรกของวัดมหาพรหมมีคาแอลท่าแร่ได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นเป็นครั้งแรกชื่อ “โรงเรียนมหาพรหมมีคาแอล” ในบริเวณวัดนั้นเอง ดำเนินการสอนตามตำรามูลบทบรรพกิจของทางราชการ เมื่อรัฐบาลประกาศใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษาแห่งชาติใน ค.ศ.1921 (พ.ศ.2464) เด็กหญิงจึงได้เรียนอักษรไทยตั้งแต่นั้นมา
โรงเรียนมหาพรหมมีคาแอล
ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการให้บริการด้านการศึกษาแก่เด็กและเยาวชนให้มีความรู้และคุณธรรมตามแนวทางการศึกษาคาทอลิกและนำไปสู่การเปิดโรงเรียนในที่ต่างๆ อีกหลายแห่งในเวลาต่อมา ได้แก่ โรงเรียนพระหฤทัยหนองแสง โรงเรียนวัดแม่พระไถ่ทาสสองคอน โรงเรียนวัดตรีเอกานุภาพช้างมิ่ง โรงเรียนวัดนักบุญยอแซฟดอนทอย โรงเรียนวัดนักบุญมารีอามักดาเลนานาโพธิ์ โรงเรียนวัดนักบุญกาทารีนาทุ่งมน โรงเรียนมารีย์นุเคราะห์จันทร์เพ็ญ เป็นต้น
ต่อมาภายหลัง บาทหลวงเกลาดิอุส บาเย เจ้าอาวาสอาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอลท่าแร่ ได้ก่อตั้งโรงเรียนเซนต์ยอแซฟ ท่าแร่ขึ้น เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่ บาทหลวงยอแซฟ กอมบูริเออ พระสงค์ธรรมฑูตผู้บุกเบิกและวางรากฐานหมู่บ้านท่าแร่เป็นเวลายาวนานกว่า 50 ปี จุดหมายแรกของการก่อตั้งโรงเรียน คือ เพื่อให้การศึกษาอบรมเด็กและเยาวชนให้มีความรู้และคุณธรรมตามแนวทางการศึกษาคาทอลิก
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ ท่าแร่
ได้รับอนุญาตจัดตั้งเมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1939 (พ.ศ.2482) แต่เปิดทำการเรียนการสอนได้ไม่นานก็ต้องหยุดกิจการเนื่องจากเกิดกรณีพิพาทอินโดจีน จนกระทั่งเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1947 (พ.ศ.2490) บาทหลวงศรีนวล ศรีวรกุล ได้ยื่นขออนุญาตเปิดโรงเรียนอีกครั้งหนึ่งโดยมุ่งให้การศึกษาอบรมแก่สามเณรและยุวเณรีเป็นการเฉพาะ แต่ได้เปิดรับนักเรียนอื่นด้วย ทำให้กิจการของโรงเรียนเจริญเติบโตขึ้นเป็นลำดับ และกลายเป็นโรงเรียนต้นแบบของโรงเรียนในเครือทุกแห่งในเวลาต่อมา
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ ยานนาวา
เดิมชื่อโรงเรียนวรสารพิทยา ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 23 เมษายน ค.ศ. 1963 (พ.ศ.2506) โดยมีมุขนายกเกี้ยน เสมอพิทักษ์เป็นเจ้าของและผู้รับใบอนุญาต เริ่มต้นได้สร้างอาคารไม้ 2 ชั้นเป็นอาคารเรียน และได้มอบหมายให้บาทหลวงสมชาย สลับเชื้อ เป็นอธิการ อาจารย์บุญถม หงส์ทอง เป็นครูใหญ่ เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 7 โดยมีคณะภคินีรักกางเขนแห่งท่าแร่เป็นผู้ร่วมบริหารกิจการของโรงเรียนได้เจริญขึ้นอย่างรวดเร็ว มุขนายกเกี้ยน เสมอพิทักษ์ ได้ซื้อที่ดินเพิ่มอีก 2 ไร่ รวมเป็น 4 ไร่ ใน ค.ศ. 1965 (พ.ศ. 2508) ได้สร้างอาคารไม้ 2 ชั้น อีกหนึ่งหลัง และขยายชั้นเรียนถึงระดับมัธยมศึกษาต้อนต้น ทำให้กิจการโรงเรียนเจริญก้าวหน้าตามลำดับ และได้มีการสร้างอาคารต่างๆ อีกหลายหลังดังที่เห็นในปัจจุบัน
ค.ศ. 2004 (พ.ศ.2547) บาทหลวงวีรพงศ์ โพธิมล ได้ยื่นเรื่องขอเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟยานนาวา” เพื่อให้สอดคล้องกับโรงเรียนในเครืออีก 6 แห่ง ปัจจุบันโรงเรียนเซนต์ยอแซฟยานนาวา นับเป็นโรงเรียนที่เก่าแก่ที่สุดของโรงเรียนในเครืออัครสังฆมณฑลท่าแร่-หนองแสง ตั้งอยู่เลขที่ 20941/1-2 ซอยทวีวัฒนา แขวงช่องนนทรี เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร เปิดสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ สกลนคร
เดิมชื่อ “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟอนุบาล” เป็นแผนกหนึ่งของเซนต์ยอแซฟท่าแร่ โดยบาทหลวงคายน์ แสนพลอ่อน ผู้จัดการขณะนั้นได้ขออนุญาตย้ายนักเรียนระดับอนุบาลของโรงเรียนเซนต์ยอแซฟท่าแร่ มาอยู่ในที่ดินที่ซื้อใหม่บริเวณหลักกิโลเมตรที่ 1-2 ถนนสกลนคร – อุดรธานี ตำบลธาตุเชิงชุม อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ใน ค.ศ. 1979 (พ.ศ. 2522)โรงเรียนยอแซฟอนุบาลเปิดทำการเรียนการสอนเป็นครั้งแรกเมื่อ วันที่ 18 มกราคม ค.ศ.1979 (พ.ศ. 2522) กิจการของโรงเรียนได้เจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว มีการก่อสร้างอาคารเพิ่มเติมอีกหลายหลัง และได้ขออนุญาตจัดตั้งเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟอนุบาลสกลนคร” แยกเป็นเอกเทศจากโรงเรียนเซนต์ยอแซฟท่าแร่ เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ.1985 (พ.ศ.2528)
ต่อมาใน ค.ศ.1993 (พ.ศ.2536) โรงเรียนได้ขยายหลักสูตรจนถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้นตามความประสงค์ของผู้ปกครอง และใน ค.ศ. 1994 (พ.ศ.2537) ได้ยื่นเรื่องขอเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟสกลนคร” ตั้งอยู่เลขที่ 361 ถนนนิตโย ตำบลธาตุเชิงชุม อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร บนเนื้อที่ 35 ไร่เศษ เปิดทำการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงชั้นมัธยมศึกษา
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ กาฬสินธุ์
ใน ค.ศ.1985 (พ.ศ.2528) มุขนายกคายน์ แสนพลอ่อน ประมุขอัครสังฆมณฑลท่าแร่ – หนองแสงขณะนั้น ดำริที่จะตั้งโรงเรียนขึ้นในจังหวัดกาฬสินธุ์ โดยมอบหมายให้ บาทหลวงจำเนียร สันติสุขนิรันดร์ เป็นผู้ดำเนินการ และได้รับใบอนุญาตให้จัดตั้งในชื่อ “โรงเรียนวรธรรมพิทยา” เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน ค.ศ. 1985 (พ.ศ.2528) เปิดสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนวรธรรมพิทยาได้เจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว จนได้รับรางวัลโรงเรียนเอกชนดีเด่นของเขตการศึกษา 10 ในปีการศึกษา 2532 เป็นที่ไว้วางใจของผู้ปกครองในเขตจังหวัดกาฬสินธุ์และอำเภอใกล้เคียง ต่อมาโรงเรียนได้ก่อสร้างอาคารเรียนเพิ่มขึ้นอีกหลายหลัง เพื่อให้เพียงพอกับจำนวนนักเรียนที่เพิ่มมากขึ้น
ค.ศ. 2004 (พ.ศ.2547) โรงเรียนวรธรรมพิทยา ได้ยื่นเรื่องขอเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟกาฬสินธุ์” นับเป็นโรงเรียนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของโรงเรียนในเครืออัครสังฆมณฑลท่าแร่ – หนองแสง ตั้งอยู่เลขที่ 88 ถนนถีนานนท์ อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ มุกดาหาร
ค.ศ. 1989 (พ.ศ.2532) มุขนายกคายน์ แสนพลอ่อน ประมุขอัครสังฆมณฑลท่าแร่ – หนองแสงขณะนั้น โดยมอบหมายให้ บาทหลวงจำเนียร สันติสุขนิรันดร์ ได้ยื่นเรื่องขอจัดตั้งโรงเรียนขึ้นที่จังหวัดมุกดาหารในชื่อ “โรงเรียนมารีย์นุเคราะห์” ได้รับอนุญาตเมื่อวันที่ 13 กันยายน ค.ศ.1989 (พ.ศ.2532) มีมุขนายกคายน์ แสนพลอ่อน เป็นผู้รับใบอนุญาต
ค.ศ.1990 (พ.ศ.2533) อัครสังฆมณฑลได้ก่อสร้างอาคารเรียนหลังแรก เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ชั้น วันที่ 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1991 (พ.ศ.2534) พร้อมกับแต่งตั้งนางสาวเข็มทอง แซ่ลิ้ม ภคินีคณะรักกางเขนแห่งท่าแร่เป็นผู้จัดการและครูใหญ่และได้ขอเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟมุกดาหาร” เปิดทำการเรียนการสอนครั้งแรกเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน ค.ศ.1991 (พ.ศ. 2534) และเจริญเติบโตขึ้นเป็นลำดับ
ค.ศ. 2000 (พ.ศ. 2543) บาทหลวงสุรชาติ มุลสุทธิ ผู้จัดการโรงเรียนขณะนั้นได้ส่งโรงเรียนเข้าแข่งขันโรงเรียนพระราชทาน และได้รับรางวัลชนะเลิศโรงเรียนพระราชทาน ระดับก่อนประถมศึกษา ประเภทโรงเรียนขนาดใหญ่ นับเป็นเกียรติประวัติของโรงเรียนและจังหวัดมุกดาหาร โรงเรียนเซนต์ยอแซฟมุกดาหาร ตั้งอยู่เลขที่ 72 ถนนชยางกูร อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟ นาแก
ค.ศ. 1992 (พ.ศ. 2535) อัครสังฆมณฑลท่าแร่ – หนองแสง มีมติให้ก่อตั้งโรงเรียนขึ้นที่อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม โดยมอบหมายให้บาทหลวงทวีศิลป์ พงศ์พิศ เป็นผู้ดำเนินการและรับผิดชอบ การก่อสร้างอาคารเรียนและอาคารประกอบต่างๆ เริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน ค.ศ. 1992 (พ.ศ. 2535)
กระทั่งเสร็จสมบูรณ์เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม ค.ศ. 1993 (พ.ศ. 2536) โรงเรียนใหม่ในชื่อ “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟนาแก”เปิดทำการเรียนการสอนเป็นครั้งแรกในปีการศึกษา 2536 ในระดับก่อนประถมศึกษา ก่อนจะขยายชั้นเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาในเวลาต่อมา กิจการของโรงเรียนขยายออกไปและสร้างอาคารเรียน เพื่อให้เพียงพอกับจำนวนนักเรียนที่เพิ่มมากขึ้น
ปัจจุบัน โรงเรียนเซนต์ยอแซฟนาแก เป็นที่ไว้วางใจของผู้ปกครองในเขตอำเภอนาแกและอำเภอใกล้เคียง ตั้งอยู่เลขที่ 585 หมู่ 4 ถนนมัธยมจันทร์ ตำบลนาแก อำเภอนาแก เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงชั้นระดับประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟศรีสงคราม
ค.ศ. 2000 (พ.ศ. 2543) อัครสังฆมณฑลท่าแร่ – หนองแสง ได้มีมติให้ก่อตั้งโรงเรียนขึ้นในอำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม บนที่ดินติดถนนสายศรีสงคราม – นาหว้าที่ซื้อไว้ เมื่อการก่อสร้างอาคารเรียนแล้วเสร็จ ได้เปิดทำการเรียนการสอนเป็นครั้งแรกในชื่อ “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟศรีสงคราม” ระดับก่อนประถมศึกษา โดยมีบาทหลวงวัชรินทร์ ต้นปรึกษา เป็นผู้รับใบอนุญาต บาทหลวงไพศาล ว่องไว เป็นผู้จัดการและซิสเตอร์รัติยา ธาตุวิสัย เป็นครูใหญ่
ค.ศ.2003 (พ.ศ. 2546) บาทหลวงนิเวศน์ อินธิเสน ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้จัดการ ได้ก่อสร้างอาคารเพิ่มเติมอีก 1 หลัง เป็นอาคารชั้นเดียว 4 ห้องเรียนและได้ขยายชั้นเรียนจนถึงระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 6 ค.ศ. 2004 (พ.ศ.2547) บาทหลวงวิมานใจ นาแว่น ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้จัดการได้ขยายอาคารเดิมจาก 2 ชั้น เป็น 3 ชั้น เพื่อรองรับจำนวนนักเรียนที่เพิ่มมากขึ้น
ต่อมาปลาย ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) ได้ก่อสร้างอาคารเรียนคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ชั้น จนกระทั่งเสร็จสมบูรณ์และเปิดใช้งานในปีการศึกษา 2550 ปัจจุบัน โรงเรียนเซนต์ยอแซฟศรีสงคราม ตั้งอยู่เลขที่ 196 หมู่ 6 ถนนศรีสงคราม – นาหว้า บนเนื้อที่ 43 ไร่ 1 งาน 57 ตารางวา เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงชั้นระดับประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟกุฉินารายณ์
โรงเรียนเซนต์ยอแซฟกุฉินารายณ์ เป็นโรงเรียนคาทอลิกในเครืออัครสังฆมณฑลท่าแร่–หนองแสง ลำดับที่ 7 กำเนิดขึ้นใน ค.ศ. 2004 (พ.ศ.2547) เมื่ออัครสังฆมณฑลฯ ได้ซื้อกิจการโรงเรียนอนุบาลอินทิรา อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยแต่งตั้งบาทหลวงนิเวศน์ อินธิเสน ผู้จัดการโรเงรียนเซนต์ยอแซฟกาฬสินธุ์ เป็นผู้จัดการโรงเรียน และบาทหลวงชัยวัฒน์ นำสุย เจ้าอาวาสวัด แม่พระราชินีแห่งสันติภาพหนองห้าง เป็นรองผู้จัดการ
ในปีแรกของการบริหารงานได้ยื่นเรื่องเปลี่ยนชื่อโรงเรียนเป็น “โรงเรียนเซนต์ยอแซฟกุฉินารายณ์” เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) กิจการของโรงเรียนเจริญก้าวหน้ามีจำนวนนักเรียนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจึงได้ซื้อที่ดินผืนใหม่จำนวน 30 ไร่ 2 งาน บนถนนสายกุฉินารายณ์ – มุกดาหาร เพื่อสร้างอาคารเรียนคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ชั้น จำนวน 27 ห้องเรียน พร้อมกับอาคารกึ่งพาณิชย์ 2 ชั้น กระทั่งเสร็จสมบูรณ์และเริ่มใช้ในปีการศึกษา2552 สำหรับแผนกประถมศึกษา
ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ได้เริ่มก่อสร้างอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 3 ชั้น สำหรับชั้นก่อนประถมศึกษา ซึ่งจะย้ายมารวมในพื้นที่เดียวกันเมื่อการก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์ โรงเรียนเซนต์ยอแซฟกุฉินารายณ์เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับชั้นก่อนประถมศึกษาถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปัจจุบันแยกเป็น 2 แผนก : ก่อนประถมศึกษาตั้งอยู่เลขที่ 197 หมู่ 12 ตำบลบัวขาว อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ และประถมศึกษา ตั้งอยู่เลขที่ 299 หมู่ 10 ตำบลบัวขาว อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
